گیلان بازار | بازار گیلان در خانه شماست!
سجاد عادلی 
فرهنگ نوشیدن چای در کشورهای مختلف تفاوت‌هایی دارد که موجب ایجاد طعم‌های منحصر به فردی از چای شده‌اند. نوشیدن چای یک سنت باستانی است که سابقه آن به حدود 2700 سال قبل از میلاد مسیح برمی‌گردد. زمانی که طبق افسانه‌ها امپراطور وقت چین آن را برای اولین بار کشف نمود. سپس به تدریج فرهنگ نوشیدن چای از چین در امتداد جاده ابریشم به تمامی جهان گسترش یافت.
از آن زمان، چای در فرهنگ و آداب و رسوم تمام کشورهای جهان ریشه دوانده و به ندرت می‌توان جایی را پیدا کرد که نوشیدن چای به عنوان یکی از فعالیت‌های عادی و مرسوم روزانه مردم تبدیل نشده باشد. نوشیدن چای در هنگام کار، در مهمانی‌ها، در مراسمات و در جمع دوستان چیزی نیست که فقط مختص ما باشد. بلکه در تمامی کشور‌ها، آداب و رسوم نوشیدن چای اینگونه است.
علاوه بر این‌ها در برخی از کشور‌ها نوشیدن چای، جایگاه ویژه‌ای داشته و آداب و رسوم و سنت‌های فرهنگی خاص خود را دارد. اگر می‌خواهید با آداب و رسوم نوشیدن چای در کشورهای دیگر آشنا شوید، حتما این مطلب از گیلان بازار را تا پایان مطالعه کنید.
فرهنگ نوشیدن چای در کشورهای مختلف
مطالبی که در این مقاله خواهید خواند:
- فرهنگ و آداب و رسوم نوشیدن چای در ایران
- آداب و رسوم نوشیدن چای در چین
- فرهنگ نوشیدن چای در روسیه
- مراسم سنتی نوشیدن چای در ژاپن
- فرهنگ نوشیدن چای در هند
- مراسم چای عصرانه انگلیسی
فرهنگ و آداب و رسوم نوشیدن چای در ایران
چایخانه سنتی ایران
بعد از فراگیر شدن مصرف چای در چین و هند، طعم و مزه آن سوار بر درشکه‌ها در امتداد جاده ابریشم رهسپار شد و خود را به ایران رساند. این نوشیدنی به سرعت جایگاه قهوه را که قبل‌تر به عنوان نوشیدنی اصلی ایرانیان محسوب می‌شد، تصاحب کرد. محبوبیت بالای آن باعث ظهور و رواج چایخانه‌ها در ایران شد. امروزه چای یکی از عناصر حیاتی زندگی اجتماعی مردم ایران شده است.
در ایران برای پذیرایی، چای را معمولا بر روی سینی‌های نقره حمل کرده و همراه با نبات به مهمان تعارف می‌کنند. حضور چای به قدری در زندگی ایرانیان اهمیت دارد که کتری آن همیشه در طول روز روی اجاق گاز نگهداری می‌شود. در هنگام مصرف نیز به جای آنکه آن را با شکر شیرین کنند؛ از شما می‌خواهند که یک حبه قند در دهان گذاشته و چای را همراه با آن میل کنید.
چای در اکثر رسم و رسومات ایرانی، نقش مهمی ایفا می‌کند. آداب و رسومی مثل چای آوردن عروس در هنگام خواستگاری، چای آتشی در دل طبیعت، پذیرایی از مهمان با چای و … همه از محبوبیت بالای آن خبر می‌دهند. با اینکه چای محبوبیت بالایی در ایران دارد ولی قدمت پرورش و تولید آن تنها به صد سال می‌رسد. با اینحال یکی از باکیفیت‌ترین چای‌های تولیدی جهان در استان گیلان کشت و برداشت می‌شود. شما براحتی می‌توایند در گیلان بازار برای خرید چای لاهیجان بهاره اقدام نماید.
آداب و رسوم نوشیدن چای در چین
مراسم چای کونگفو چینی
چین که به عنوان مبدأ چای جهان شناخته می‌شود در زمان سلسله مینگ، چایخانه‌های متعددی در سراسر کشور ایجاد کرد و توانست نوشیدن چای را ابتدا در میان افراد با طبقه بالا و سپس در میان توده‌ی مردم، رواج دهد. در دوره‌های بعد از آن نیز دستورالعمل‌ها و نحوه آماده‌سازی چای تکامل پیدا کرد. امروزه چای یکی از اجزای جدایی ناپذیر زندگی مردم چین شده و آن را مترادف زندگی یا یک نوع روش زندگی می‌دانند. چای سبز محبوب‌ترین نوع چای بین مردم چین است و پس از آن چای اولانگ و pu-erh (چای تخمیر شده) قرار دارند. چای سیاه هر گز بین مردم چین محبوبیت چندانی نداشت، و فقط به منظور صادرات به کشورهای دیگر اختصاص پیدا می‌کرد.
عمل سرو چای در چین در مراسمی با نام چای کونگ فو انجام می‌شود، سنتی که در دوران معاصر نیز به حیات و رشد خود ادامه داده است. مراسم سنتی چای چین با عنوان Gongfu Tea(چای کونگ فو) یک فرآیند فوق‌العاده دقیق است که حتی طراحی قوری و فنجان‌ها هم در آن از اهمیت بالایی برخوردار است. این آیین همچنین شامل ظروف سوپ‌خوری، صافی‌ها، انبرک قند، حوله چای، سینی و فنجان‌های معطر می‌شود. از فنجان‌های معطر فقط برای استشمام چای دم‌کرده تلخ و قوی استفاده می‌شود.
در اولین مرحله، مهمان‌ها برای بوییدن برگ‌ها پیش از دم کردن چای دعوت می‌شوند. این تنها یکی از مراحل مختلف این مراسم است که همراه با گرم کردن فنجان‌ها با شستشوی اولیه چای اتفاق می‌افتد. بعد از آن نوبت به نوشیدن چای می‌رسد. ابتدا فنجان‌ها به صورت دایره‌ای مرتب می‌شوند و سپس از یک فنجان شروع کرده و در آن چای ریخته می‌شود. این عمل تا جایی ادامه پیدا می‌کند تا همه فنجان‌ها از چای لبریز شود.
از مهمانان انتظار می‌رود که فنجان و نعلبکی همراه با آن را در دو دست و احترام برداشته و چای را به آرامی بنوشند. بعد از نوشیدن چای نیز موظف‌اند که فنجان را همچنان در دستان خود نگه دارند تا رایحه خوش آن را استشمام کنند. مراسم نوشیدن چای در چین نوعی فعالیت هنری است و آموختن راه و رسم آن به زمان زیادی نیاز دارد.
فرهنگ نوشیدن چای در روسیه
سماور سنتی روسی
مسیرهای تجاری چای در امتداد جاده ابریشم در طول قرن هفدهم چای چینی را به روسیه می‌آورد. این سفرهای تجاری که با شتر و کاروان انجام می‌شد غالباً بیش از یک سال به طول می انجامید. همین عامل باعث می‌شد که چای بسیار گران باشد و فقط اقشار بالادست قادر به خرید و مصرف آن باشند. با اتمام راه آهن سیبری در سال 1880 تمامی معادلات تغییر کرد و چای به طور گسترده در دسترس طبقه کارگر قرار گرفت.
فرهنگ مصرف چای در ملل مختلف تفاوت‌هایی دارد ولی مردم روسیه در چای نوشیدن، رسومی مشابه ایرانیان دارند. در روسیه همانند ایران از سماور برای جوشاندن آب استفاده می‌شود. در بالای سماور یک قوری قرار می‌دهند که حاوی چای سیاه بسیار غلیظ به نام زوارکا است. وقتی زمان نوشیدن چای است، مقدار کمی زوارکا را در یک فنجان چای ریخته و سپس با آب داغ درون سماور پر می‌کنند. در این حالت، میزان رقیق بودن یا غلظت را می‌توان بسته به سلیقه مصرف کننده تنظیم کرد.
چای و مهمان نوازی در روسیه ارتباط تنگاتنگی دارند. هنوز ارائه یک فنجان چای به مهمان که وارد خانه شما می‌شود، مودبانه تلقی می‌شود. روس‌ها معمولاً چای را سیاه می‌نوشند، اما میزبانان شیر و شکر و همچنین یک میان وعده را نیز به همراه چای جلوی مهمان قرار می‌دهند. در فرهنگ روسیه، پذیرایی با چای زوارکای ساده بدون کوکی، شیرینی و بیسکویت به شدت بی‌ادبانه تلقی می‌شود.
مراسم سنتی نوشیدن چای در ژاپن
مراسم چای سبز ماتچا در ژاپن
ژاپن طولانی‌ترین فرهنگ نوشیدن چای در کشورهای مختلف را به خود اختصاص داده است. مردم ژاپن، آیین و سنت‌های مفصلی برای نوشیدن چای دارند. چای سبز محبوب‌ترین نوع چای در میان مردم است. در ژاپن وقتی کسی کلمه “چای” را بدون مشخص کردن نوع آن ذکر می کند، منظورش چای سبز است. مراسم چای در ژاپن به ماتچا معروف است که شامل سرو چای سبز می‌شود.
در این مراسم ابتدا مهمانان طی یک آداب و رسومی پیچیده وارد منزل میزبان می‌شوند و با خوراکی‌هایی نظیر تنشین یا چاکایسکی مورد پذیرایی قرار می‌گیرند. سپس میزبان لوازمی مثل کتری، همزن دستی و پیمانه را در حضور مهمانان تمیز کرده و مرتب می‌کند. بعد از آماده کردن لوازم، میزبان مقدار مشخصی پودر چای سبز را در یک کاسه می‌ریزد و به میزان لازم آب داغ به آن اضافه می‌کند و سپس به کمک یک همزن دستی آن را هم میزند.
بعد از آماده شدن چای، مهمانان به ترتیبی که نشسته‌اند، شخصا به نزد میزبان رفته و چای خود را دریافت می‌کنند. این مراسم معمولا نزدیک به چهار ساعت به طول می‌انجامد. انتظاری بسیار طولانی برای یک فنجان چای که می‌تواند بسیار خسته کننده شود. ولی جالب است بدانید که مردم ژاپن به شدت به این مراسم احترام می‌گذارند و برایشان با اهمیت است.
فرهنگ نوشیدن چای در هند
فنجان‌های سفالی محلی در هند
با توجه به فرهنگ نوشیدن چای در کشورهای مختلف و آداب و رسوم خاص آن اما هند هیچگاه تشریفاتی همانند آنچه در چین و ژاپن وجود دارد، ایجاد نکرد. هند دومین تولیدکننده بزرگ چای جهان و یکی از مصرف کنندگان عظیم آن می‌باشد. این کشور بیشتر به خاطر ترکیبات چای است که معروف شده است. در هند، چای سیاه اغلب با شیر، شکر و ادویه‌هایی مانند هل، رازیانه، زنجبیل،دارچین، جوز هندی و میخک تهیه می‌شود که تهیه چای به این روش، به چای ماسالا معروف گشته است.
این چای پرادویه همانا عنصر اصلی زندگی روزمره مردمان هند است که در حین سفر نوشیده می‌شود، در مهمان‌خانه‌ها ارائه می‌شود و تقریباً در هر خیابان برای فروش پیدا می‌شود. فروشندگان چای در هند به طور سنتی، چای دم کرده خود را در فنجان‌های سفالی که از زمین‌های محلی ساخته شده‌اند، عرضه می‌کنند. برخی افراد گرد و غبار این فنجان‌های سفالی را ماده مهمی برای بدست آوردن طعم واقعی این نوشیدنی ملی می‌دانند.
اگر فرصتی برای بازدید از هند شگفت انگیز پیدا کردید، از موزه چای در مونار حتما دیدن کنید. در اینجا شما با تولید چای سنتی به صورت کامل آشنا خواهید شد. در ضمن اگر به خانه یک هندی دعوت شدید خود را برای نوشیدن یک فنجان چای شیرین و ادویه دار آماده کنید.
مراسم چای عصرانه انگلیسی
مراسم چای عصرانه انگلیسی
آداب و رسوم نوشیدن چای در انگلستان شهرت زیادی داشته و هیچ کشوری به اندازه انگلیس با چای ارتباط نزدیک ندارد. روند معروف شدن چای عصرانه انگلیسی از زمانی آغاز شد که معمولا دو وعده غذا در روز سرو می‌شد. وعده غذایی ناهار در ظهر و شام در اواخر ساعت 8 تهیه و آماده می‌شد. به دلیل همین مدت زمانی زباد بین این دو وعده، آنا، دوشس هفتم بدفورد، به کارکنان خود دستور داد که حدود ساعت 4 یک وعده غذایی کوچک همراه با کیک و چای، تهیه و آماده کنند.
این اقدام او برای اقشار طبقه بالا الهام بخش بود و آن‌ها نیز این وعده را به وعده‌های غذایی خود اضافه کردند. اینگونه شد که به تدریج این سنت در سراسر کشور گسترش پیدا کرد . در این مراسم ابتدا در فنجان، چای ریخته می‌شود و سپس به آن شیر اضافه می‌گردد. این مراسم فضایی صمیمی را مهیا می‌کند که همه از خوردن چای و کیک در کنار هم لذت ببرند. در انگلستان همیشه پیشنهاد نوشیدن چای در هر شرایطی بسیار مؤدبانه و خوشآیند است و همه از آن استقبال می‌کنند.
فرهنگ مصرف چای در ملل مختلف
با فراگیر شدن چای در گوشه کنار دنیا هر کشوری آداب و رسوم خاصی را برای نوشیدن چای ایجاد کرد. این آداب و رسوم منجر به این شدند که طعم‌های منحصر به فردی از چای به وجود آیند. علاوه بر آن همین گوناگونی فرهنگ مصرف چای در ملل مختلف باعث رونق گردشگری دراین کشور‌ها نیز شده است. ما در این مطلب، فرهنگ نوشیدن چای در کشورهای مختلف را برای شما شرح دادیم. اگر از این مقاله خوشتان آمد آن را برای دوستان خود به اشتراک بگذارید. در آخر اگر نکته، نظر و یا پیشنهادی دارید حتما آن را در بخش کامنت با ما در میان بگذارید.
